Na łamach Sportu Wyczynowego, miesięcznika teoretycznego[1] Kamil Wódka opisał swoje refleksje po tym jak towarzyszył Reprezentacji Polski pełniąc w sztabie rolę psychologa, podczas zimowych Igrzysk Olimpijskich odbywających się w Vancouver w 2010 roku. Po tym doświadczeniu autor przestrzega przed mechanizmem projekcji, ponieważ nie ma identycznego schematu, który może określić zachowanie zawodnika, a próba interpretacji może powodować, że będziemy kierować się własnymi odczuciami czy doświadczeniem..
Z tego powodu nie należy zakładać, że zawodnik będzie odczuwał to samo, a jego gotowość startowa składa się z wielu elementów. Zarówno trening fizyczny, techniczny jak i taktyczny powinien być w naturalny sposób być uzupełniony o przygotowanie psychiczne zawodnika. Obserwacja autora, zarówno zawodników jak i sztaby szkoleniowe, potwierdziły tezę, że zachowania, reakcje są różne zarówno samych zawodników jak i sztabów szkoleniowych. Na tej podstawie Kamil Wódka zestawił ze sobą dwa przykładowe zestawienia zachowań , które stanowią różne postawy. Autor zaznacza, iż postaw i reakcji mogłoby być dużo więcej, ponieważ tak wyjątkowy moment jak start olimpijski tworzy różne scenariusze. Analiza zachowań objęła sam przyjazd do Vancouver, strat, zachowanie po odniesionym sukcesie i po porażce. Odmienne reakcje mogą towarzyszyć od samego przyjazdu, jeden z zawodników odczuwa lekką ekscytację jest jednak swobodny dzięki pewności siebie odczuwa wewnętrzny spokój, gdzie drugi zawodnik może odczuwać somatyczne reakcje, gdyż wypracowana wcześniej strategie polegające na odraczaniu myśli o zbliżającym się starcie nie działają.
Sam start to również możliwe różne reakcje, gdzie pierwszy zawodnik ma świadomość swojej gotowości do startu, ma świadomość swojej formy,jest stabilny mentalnie i świadomy , że to praca którą włożył w przygotowania przedstartowe przyniesie oczekiwany efekt. Drugi zawodnik nie jest stabilny i jego działania opierają się jedynie na tym, aby nie przegrać. Sukces również niesie za sobą różne zachowania, jeden z zawodników ma świadomość , że jest on efektem ciężkiej pracy oraz dobrze dobranemu i kompetentnemu sztabowi, drugi zaś wierzy w dzieło przypadku.
Podobnie jak z sukcesem pierwsze zachowanie nastawione jest do wewnątrz, analizuje, szuka aspektów do poprawy lub zmiany i daje sobie prawo do porażki, zachowanie drugiego zawodnika zrzuca winę na czynniki wewnętrze w tym złe przygotowanie. Przeprowadzona analiza potwierdza, że nie ma identycznych zachowań, że bywają skrajnie odmienne. Dlatego rola psychologa sportowego jest doskonałym uzupełnieniem i wsparciem daje możliwość poprawy wyników i osiąganie wyznaczonych efektów.
Należy jednak pamiętać, że podział obowiązków w sztabie jest równie istotny jak jego kompetencje i dopiero wzajemne uzupełnienie daje efekty w postaci wyników. Szukanie odpowiedzialności jedynie w przygotowaniu mentalnym i pracy psychologa sportu nie jest dobrym pomysłem, Hybrydowość pracy całego sztabu szkoleniowego trenera, fizjoterapeuty i treningu mentalnego to klucz do osiągnięcia sukcesu.
Jeśli interesuje Cię holistyczny trening mentalny zapraszam do nowo otwartej grupy: https://www.facebook.com/groups/1669573059864663
[1] Wódka K. (2010). Przygotowanie mentalne. Refleksje psychologa – uczestnika Igrzysk Olimpijskich w Vancouver. Sport Wyczynowy, 1, 533.
