Interakcja pomiędzy zawodnikiem i trenerem jest w dużym stopniu odzwierciedleniem ich relacji, które przekładają się na wynik sportowy. Jeśli trener wie, co zawodnik odczuwa i o czym myśli, wpływa to zarówno na ich relację jak i na wzmocnienie motywacji wewnętrznej oraz zwiększa tępo przyswajania przekazywanych umiejętności sportowych (Łuszczyńska 2012) Postrzeganie zawodnika całościowo, jest swojego rodzaju niewerbalną umową pomiędzy trenerem a zawodnikiem, która wykracza poza ramy przyjętych norm.
W dzisiejszym świecie, w którym sport wspiął się na wyżyny ludzkich możliwości, ważne jest, aby trener nie skupiał się jedynie na fachowych instrukcjach, dotyczących siły, sprawności i osiągniętych wyników, ale również na tym by budować zaufanie, śledzić trudy i postępy zawodnika, a przede wszystkim dostrzegać w nim człowieka, nie tylko sportowca. Taki rodzaj pracy z zawodnikiem jest możliwy jeśli pamięta się o aspektach zarówno emocjonalnym, fizycznym jak i duchowym. Należy wziąć pod uwagę, że sportowcy poza jednostkami treningowymi, zawodami, miewają problemy osobiste, przeżywają kryzysy, a ich indywidualne uwarunkowania psychiczne, często nie są brane pod uwagę.
Dobry trener sięga po trening mentalny, nie dlatego, że jego umiejętności są zbyt małe, tylko dlatego, że ma świadomość roli takiego treningu. To wymaga od trenera dużej troski o zawodnika, samoświadomości samego trenera, często też pokory i wiary, że oddelegowanie pracy mentalnej nie jest żadną ujmą na honorze trenerskim. Jadwiga Kłodecka-Różalska. (2006)znana psycholog sportu, twierdzi, że taki rodzaj treningu, zwany również treningiem psychiki, lub zamiennie nazywany jest mentalnym, umysłowym bądź treningiem psychologicznym, podobnie jak każdy trening celowy musi być powtarzalny i regularny : Skuteczność każdego rodzaju treningu umysłowego, wymaga regularności, a w sporcie ten rodzaj treningu jest nieunikniony. O tym dobry trener powinien przypominać swojemu zawodnikowi, zwłaszcza, że Smith (2002; za: Kruger, 2005) stwierdził , że na poziomie międzynarodowym, można rozróżnić zawodników dobrych od tych wybitnych, poprzez stan ich przygotowania psychologicznego.
Warto, zatem aby trener wdrożył trening mentalny po to aby zawodnik był optymalnie przygotowany do startu. Należy jednak pamiętać o złożoności umysłu ludzkiego i tego, że każdy człowiek jest inny, stąd tak trudno określić jeden schemat zachowań, i sprawić aby sportowiec podczas rywalizacji odczuwał fizyczny i psychiczny komfort. (Leszczyński, 2014).
Ilu zawodników, tyle zachowań i dobry trener powinien o tym pamiętać.
Obecnie świadomi trenerzy stosują metody, które mają na celu opanowanie napięcia, oraz umiejętne radzenie sobie ze stresem. Istotna jest również odpowiednia komunikacja i motywacja.
Motywacja jest swojego rodzaju siłą, która napędza zawodnika do działania i dzięki której jest w stanie zachowywać się w określony sposób. W Sporcie jest o tyle istotna, że to właśnie dzięki niej, zawodnicy obierają wyznaczony kierunek, który przy systematycznej pracy pozwala osiągnąć wyznaczone cele. Ważnym jest jednak aby pamiętać, że osiąganie każdego celu w życiu, zależy od dwóch czynników, pierwszy to wiedzieć jak działać, a drugi to działać. Dlatego stara zasada „bój się i rób”, w połączniu z dobrze zmotywowanym zawodnikiem, pozwala na pokonywanie przeszkód i osiąganie założonych celów. (Kopmeeyer 1992)
Według. Lenik, Cieszkowsk (2017) i, za Zbigniewem Czajkowskim możemy wyróżnić, trzy grupy czynników wpływających na działanie tj. motywacyjne, poznawcze i realizacyjne
Czynniki wpływające na działanie:
a) czynniki motywacyjne : ambicja, stan pobudzenia, nastawienie
b) czynniki poznawcze: wiedza i umiejętności
c) czynniki realizacyjne: warunki
Istnieje kilka podziałów motywacji, w zależności od źródła pochodzenia, rodzaju świadomości i rodzaju wpływu.
Bez względu na rodzaj czy pochodzenie motywacji dobry trener potrafi ją odpowiednio wykorzystać Pamiętając, że pracując z motywacją w umiejętny sposób wyznaczać cele, pamiętając przy ich wyznaczaniu o zasadzie S M A R T oraz uwzględniając pobudzenie.
W artykule MOTYWACJA I POBUDZENIE W DZIAŁALNOŚCI SPORTOWEJ autorstwa Zbigniewa Czajkowskiego, należy uwzględnić różne poziomy pobudzenia emocjonalnego zawodnika oraz różne czynniki motywacji, a trener powinien pamiętać, że:
1. każdy zawodnik posiada swój optymalny poziom pobudzenia, przy którym działa najsprawniej,
2. optymalny dla danego zawodnika poziom pobudzenia zmienia się w ciągu dnia, jedni walczą lepiej rano. A inni wieczorem,
3. różne sporty wymagają równego poziomu pobudzenia,
4. nawet w tej samej dziedzinie sportu jedne działania wymagają raczej niskiego poziomu pobudzenia np. działania obronne, a inne wysokiego np. śmiałe i zaskakujące działania zaczepne
5. zawodnicy o silnym typie układu nerwowego działają sprawnie przy wysokim poziomie pobudzenia, zawodnicy o słabym typie układu nerwowego działają sprawnie przy niskim poziomie pobudzenia, dlatego między innymi ci „słabsi” często wypadają lepiej w toku ćwiczeń, „silniejsi” podczas zawodów
Warto również aby trener w komunikacji uwzględnił indywidualny charakter każdego zawodnika i unikał kilku czynności, które zawarte są w rysunku.
Dobry trener to trener, dający świadectwo swoim przykładem, zaangażowaniem, sumiennością, punktualnością i tak dalej, Moim ulubionym selekcjonerem jest SIR ALEX FERGUSON, niech mój zachwyt jego osobą, obrazują cytaty, który pokazuje cięty język, dla wielu wręcz chamski, zaangażowanie w pracę, dystans, innowację w prowadzenie drużyny ( prekursor niedoborów witaminowych, na stwierdzony brak witaminy D, nakazał kupić chłopakom z drużyny leżaki, aby się opalali również zimą ) Jest dyrektywny, wymagający ostry ale też dumny troskliwy, taki typ trenera wymagającego TATY.
„Nie podejrzewałem, że mogę mieć jeszcze lepszą opinię o jakimkolwiek piłkarzu, niż miałem o Irlandczyku, ale urósł jeszcze bardziej w moich oczach na Stadio Delle Alpi. Z chwilą kiedy dostał żółtą kartkę i stało się jasne, że nie zagra w finale, podwoił swoje wysiłki, by drużyna jednak tam dotarła. Walczył o każde źdźbło trawy, rywalizował, jakby raczej wolał umrzeć z wycieńczenia, niż przegrać – zainspirował wszystkich wokół siebie. Poczułem, że to zaszczyt być kojarzonym z takim graczem – o Royu Keanie.
… o swoim największym wyzwaniu, czyli prześcignięciu Liverpoolu w liczbie zdobytych trofeów
„Moim największym wyzwaniem nie jest to, co się dzieje teraz. Moim największym wyzwaniem jest strącenie Liverpool z ich pieprzonej grzędy. I możecie to wydrukować!”
Tu film, a zbliżenie na oczy mówi wszystko; zaangażowanie, troska, radość, miłość ,do tego co robi, do sportu do drużyny
Bibliografa
- Basiaga – Pasternak (2006). O roli motywacji w sportowych grach zespołowych. Sport Wyczynowy, 5-6, s. 38-45
- Kopmeeyer M.R, Praktyczne metody osiągania sukcesów, 1992 Warszawa, str.7
- Kłodecka-Różalska. (2006)
- Lenik, J. Cieszkowski, S Teoria i metodyka sportu, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2017, str. 89
- Leszczyński B (2014)., Wspomaganie w Sporcie, Rekreacji i Turystyce Aktywnej, Uniwersytety Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2014.
- Łuszczyńska A 2012 Psychologia sportu i aktywności fizycznej, PWN Warszawa 2012, str.186-197
Smith (2002; za: Kruger, 2005) Kruger, P. (2005). Psychologicalskills, stateanxiety and coping of southafrican rugby players: a cognitiveperspective. Thesissubmitted for the degreeDoctor of Philosophy (Department of Psychology) at the North-West University, Potchefstroom.
Jeśli masz problemy z motywacją , koncentracją zapraszam na sesję, lub do skorzystania ze spersonalizowanej rundki EFT : https://www.ankawozniak.pl/produkt/spersonalizowana-rundka-eft/
