Specjalnie wyselekcjonowane metody, które wykorzystuje EmoSport to nie jest wynik przypadku, to dobór który jest potwierdzony wieloma naukowymi badaniami, które wykazują korzystny wpływ na funkcjonowania zawodnika, na trzech kluczowych poziomach EmoSport tj. ciała-ducha-emocji
Terapia dźwiękiem
Dźwięk był wykorzystywany od tysięcy lat, po to aby wpłynąć zarówno na sferę duchową jak i na psychiczną człowieka, z wiarą w jego uzdrawiającą moc. Okazuje się, że owe wierzenia mają dziś potwierdzenia w badaniach naukowych,[1] ponieważ dźwięk wpływa na struktury organizmu. Sam dźwięk jest zjawiskiem fizycznym, który powstaje w skutek drgania ciała sprężystego. Jest zatem wrażeniem słuchowym, które dzięki fali akustycznej rozchodzi się w ośrodku sprężystym, który może być ciało stałe, ciecz lub gaz.[2]
Dźwięk w sporcie, może być przydatny, ale może też zaszkodzić, ponieważ wpływa na emocje, przywołując wspomnienia. Odpowiedni dobór dzięków jest zatem istotny, aby nie rozproszyć tylko zagrzać do walki lub pomóc w koncentracji odseparowując od dźwięków tłumu.
Michael Phelps olimpijczyk , jest znany nie tylko ze swoich sukcesów pływackich, ale także z tego, że koncentrując się przed startem słucha muzyki. Coraz częściej widzimy sportowców z słuchawkami na uszach. Nikogo już nie dziwi muzyka, która towarzyszy wychodzącym do ringu bokserom.
Źródło: http://www.zimbio.com/photos/Michael+Phelps/Olympics+Day+7+Swimming/ohyi7b5X8Ho z dnia 22.05
Wybór muzyki dla zawodnika jest kwestią indywidualną, ponieważ to co u jednego zawodnika będzie wywołało apatię u drugiego będzie sprzyjało koncentracji.[3] Istnieją jednak częstotliwości, których wpływ na organizm przynosi wiele pozytywnych zmian i można je uznać za uniwersalne. Posłużyć temu mogą kamertony, misy dźwiękowe i gongi, które mają działanie relaksujące, stymulujące regenerację i umożliwiający synestezję zmysłów.[4]
W projekcie EmoSport wykorzystanie kamertonów zawierających dźwięki C i G jest celowe, gdyż słuchanie tych tonów przynosi systemowi nerwowemu równowagę i integruje umysł z ciałem.
Technika wykorzystująca te dwie częstotliwości nosi nazwę kwinty czystej. Dzięki kwincie osiągnięcie stanu relaksu, jest dużo szybsze w porównaniu ze standardowymi technikami relaksacyjnymi. Dlatego jest często wykorzystywana podczas pracy z osobami nadpobudliwymi, nerwowymi, z problemami psychicznymi oraz u dzieci autystycznych. Czas, zwłaszcza ten przedstartowy jest ograniczony, dlatego zastosowanie tzw. złotego podziału (C 256 Hz to 2 x 128 Hz, natomiast G 384 Hz to 3 x 128 Hz), jest zasadne, ponieważ w krótkim czasie pozwoli uwolnić się od niechcianych emocji co sprzyja koncentracji.[5]
W okresie postartowym, masaż dźwiękiem mis tybetańskich, pozwoli na przywrócenie homeostazy zawodnika, ponieważ zarówno dźwięki jak i same wibracje mis powodują szybkie przejście ze stanu beta do alfa a następnie theta. Niecała godzina masażu misami, może równać się ze stanem relaksu jaki osiąga się podczas snu. Dzięki temu możliwe jest szybsze odprężenie, rozluźnienie mięśni, szybka regeneracja.
Metody odruchowe i ich zastosowanie w pracy z zawodnikiem,
Do metod odruchowych zaliczyć można zarówno refleksologię jak i klawiterapię oraz wszystkie inne terapie zwane terapiami strefowymi. Medyczna teoria, która opisuje zależności skórno-trzewną sformułowano w Europie w XIX wieku. Badania prowadzone były zarówno przez francuskich, angielskich, włoskich, szwedzkich oraz rosyjskich badaczy. Wśród nich warto wspomnieć o Francuzie Claude Bernard, który wprowadził pojęcie „Środowiska wewnętrznego organizmu”[1], Angliku Henrym Head, który przeprowadzał badania opisujące regenerację jak i utratę czucia trzewno-skórnego, wprowadził termin dermatonu i stref przeczulicy bólowej, zwanych strefami Heda.[2] Ojciec rosyjskiej fizjologii Iwan Sieczenow, badał odruchowe działanie układu nerwowego a efekt swoich badań opublikował w pracy „Refleksy golovnogo mozga” („Odruchy mózgowe”). Stały się one podstawą do dalszych badań noblisty Iwana Pawłowa, który jest twórcą pojęcia odruchu warunkowego.[3] W Stanach Zjednoczonych za twórcę tak zwanej „terapii stref” został uznany dr Wiliama Fitzgerald, który opublikował książkę o tym samym tytule.
Polski dorobek badawczy nad odruchami oraz czynnością układu nerwowego, to badania Napoleona Nikodema Cybulskiego, Adolfa Becka czy Marcina Nackiego.[4] Wszystkie te badania przyczyniły się zarówno do rozwoju fizjologii, neurologii i psychologii ukazując, że we wszystkich formach terapii fizykalnej, terapeutyczna moc dotyku jest nieoceniona. Sportowi masażyści, fizjoterapeuci na co dzień korzystają z dorobku teorii opartych na odruchach, stosując zabiegi fizykalne, pomagając zawodnikom przeciwbólowo, przeciw zapalnie przyspieszając w ten sposób okres regeneracji. Pozostaje wciąż mało doceniane zastosowanie owych form terapeutycznych, których użycie równie silnie wpływa na sferę emocjonalną sportowców.
Refleksologia
Refleksologia jest nieinwazyjną metodą terapeutyczna, która wywodzi się ze starożytnego Egiptu i Chin wspomagająca zdolności organizmu do samo leczenia.[5] Za matkę refleksologii uznaje się amerykańską fizjoterapeutkę Eunice Ingham, która czerpiąc z doświadczenia i wiedzy Fiztgeralda, poszerzyła ją o własne teorie „Historie, które mogą opowiedzieć stopy”, które opublikowała w 1938 roku. W Polsce wiedzę i praktykę z zakresu refleksologii krzewi Wanda Budzanowska–Bratko, która jest założycielką Polskiego Instytutu Refleksologii. Pani Wanda wydała kilka książek w tym dwa tomy „Praktyczna refleksologia drogą do zdrowia” oraz przetłumaczyła na język polski podręcznik umożliwiający naukę refleksologii D.C. Byersa „Lepsze zdrowie z refleksologią stóp i rąk”.[6]
Pobudzenie odpowiednich stref zwanych refleksami przywraca równowagę w całym organizmie opierając się na zjawisku łuku odruchowego (łac. Reflex – odruch).[7] Strefy te znajdują się na małżowinie usznej, twarzy, czaszce, dłoniach, stopach i stosowane są w zależności od wybranej metody refleksologicznej. Założeniem stosowania refleksologii w sporcie, jest jej wpływ nie tylko na poszczególne organy, ale również na harmonizowanie i przywrócenie równowagi emocjonalnej. Efekt rozluźnienia towarzyszy zawodnikom, po każdej sesji i jest związany z istnieniem wcześniej wspomnianego refleksu warunkowego, który to stanowi podstawę skuteczności stosowania tej metody terapeutycznej.[8]
Wybrane metody refleksologiczne stosowane w pracy z zawodnikami:
a) Refleksologia stóp
Ponieważ na stopach znajduje się ponad siedem tysięcy zakończeń nerwowych, ten rodzaj refleksologii jest najbardziej popularny i coraz częściej doceniany przez medycynę klasyczną, zwłaszcza w obszarze psychiatrii czy neurologii. Jest metodą leczniczego masażu stóp, w której bodźcowane są określone punkty oraz strefy odruchowe, stanowiące odpowiednik poszczególnych organów i układów ludzkiego ciała .[9]
b) Multirefleksologia (Dien Chan)
Twórca Multirefleksologii to wietnamski profesor Bui Quoc Chau, który opracował metodę w 1980 roku. Dien Chan to metoda leczenia, diagnostyki twarzy i terapia cybernetyczna (rys.16). Terapia nie dotyczy tylko twarzy, ale także całego ciała i wykorzystuje system nerwowy jako drogi komunikacji.[10] Metoda nie polega na masowaniu map twarzy, ale na stymulacji narzędziami i igłami.[11]
c) Nowa akupunktura czaszki (YNSA)
Jest to terapia, którą opracował japoński chirurg dr Toshikatsu Yamamoto. Doktor
w latach 60-tych XX w. prowadził klinikę na wyspie Kyushiu i tam właśnie dokonał odkrycia somatotopii w obrębie głowy, szyi i brzucha, służące do diagnostyki a na głowie również do terapii. Technika dr Yamamoto uchodzi za stosunkowo łatwą, ale pewne trudności powstają jednak w prawidłowej lokalizacji punktów do nakłuwania w obrębie sklepienia czaszki . Tylko precyzyjne nakłucie gwarantuje dobry efekt leczniczy”[12] Istotnym jest zatem, aby zabiegi przeprowadzali certyfikowani terapeuci.
d) Aurikuloterapia
Aurikuloterapia to forma terapii, w którym pobudzane są określone punkty małżowiny usznej. Najbardziej rozpowszechnioną i znaną jest aurikuloterapia według Nogiera. Opiera się na koncepcji, że kształt małżowiny usznej jest podobny do embrionalnej postaci człowieka.[13]
Dobór metody refleksologicznej powinien być dobrany indywidualnie dla każdego zawodnika i do okresu, w którym się znajduje. Może stanowić formę profilaktyki, bądź też towarzyszyć i wspierać pracę sztabu zarówno medycznego jak i psychologicznego. W okresie przygotowawczym i postartowym, refleksologia wpływa na redukcje napięć w ciele, co znacząco wpływa na efektywność treningów i szybszą regenerację. W przypadku kontuzji, czy innych chorób sportowców, stosowanie refleksologii jest bezpieczne, ponieważ do tej pory nie odnotowano działań niepożądanych czy skutków ubocznych.[14]
Refleksologia jak inne metody naturoterapeutyczne, stanowią uzupełnienie i nie powinny zastępować dotychczasowych form wsparcia zawodników przez medycynę alopatyczną, szczególnie jeśli chodzi o stawianie diagnoz, gdyż jest to kompetencja lekarzy nie terapeutów.[15] Należy jednak pamiętać, że wszystkie zabiegi mają na celu przywrócenie harmonii i ciała i umysłu, dlatego poprawa jednej wpływa na drugą.[16]
Klawiterapia
Klawiterapia jest stosunkowo nową formą terapii, ponieważ istnieje dopiero od lat sześćdziesiątych XX wieku, jej mechanizmy oparte zarówno na dorobku wiedzy z zakresu refleksologii, jak i na wiedzy medycznej, zarówno z zakresu fizjologii, neurologii i anatomii.[17] Twórcą kalwiterapii jest dr Ferdynand Barbasiewicz, polski psycholog, który zsumował wszystkie systemy refleksoterapii dla zwiększenia ich efektywności. Ta nieinwazyjna metoda terapeutyczna jest również terapią dermo-wisceralną, która poprzez bodźcowanie punktów aktywnie biologicznych przywraca równowagę psycho-fizyczną. Stymulacja ta polega na użyciu klawików, (łac. clavus), które są wykonane ze stali chirurgicznej i zaprojektowane w sposób, który zapewnia brak możliwości naruszenia ciągłości skóry. Dzięki opracowanym algorytmom i stymulacji klawikiem , impuls nerwowy dociera do newralgicznych struktur układu nerwowego, uruchamiając procesy samoregulacji organizmu.
Klawiterapia ma szerokie spektrum zastosowań, sam autor twierdzi, że w ponad tysiącu schorzeniach. Jest to możliwe poprzez endogenną regulację i wzbudzanie zaburzonego przewodnictwa sygnałów nerwowych we włóknach nerwowych.[18]
W pracy z zawodnikiem, doskonale się sprawdza przy użyciu algorytmów, które wpływają na wydzielanie endorfin, co powoduje działanie zarówno, przeciwbólowe, uspakajające i regulujące sen.[19] Podobnie jak refleksologia, klawiterapia jest skuteczną i bezpieczną terapią, którą w 2005 roku opiniowało samo Polskie Towarzystwo Lekarskie
Opinia Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Źródło: F. Barbasiewicz „Atlas Klawiterapii”
EFT
EFT jest skrótem z angielskiego Emotional Freedom Techiques, co oznacza technikę emocjonalnej wolności, dość często nazywaną tappingiem lub też akupunkturą bez igieł. Ta forma terapeutyczna łączy ze sobą psychologię z medycyną chińską. Wykorzystanie dorobku zarówno TMC jak i postępu jaki odnotowała psychologia, wpisuje EFT do nauk energetycznych, których zwolennikiem jest zarówno Lousie Hay, Bruce Lipton jak i Dawson Church.[20]
Twórca EFT Gary Craig stworzył ten rodzaj terapii opierając się na założeniu, że przyczyną wszystkich problemów emocjonalnych jest blokada w przepływie energii w poszczególnych meridianach.[21]
EFT traktuje człowieka całościowo, gdzie jednocześnie umysł, ciało fizyczne i emocje mają ze sobą ścisły związek, oddziałując na siebie wzajemnie.
Systemem energetycznym w EFT nazywamy zarówno meridiany, czyli chińskie kanały energetyczne, w których płynie subtelna energia CHI jak i układ nerwowy, który umożliwia przepływ energii, dzięki impulsom elektrycznym. Dzięki temu EFT przywraca homeostazę w organizmie na płaszczyźnie zarówno emocjonalnej jak i fizycznej.[22]
W EFT wykorzystuje się zakończenia punktów akupunkturowych stąd terapia jest zaliczana do terapii meridianowych. EFT jest bardzo prostą metodą, w której nie jest ważna jedynie energia. Istotą EFT jest fakt, że każdy problem zapisuje się równocześnie na trzech poziomach: w emocjach (w układzie limbicznym),w umyśle oraz
w ciele (pamięć komórkowa). Skuteczność EFT wynika z pracy na owych trzech poziomach równocześnie, ponieważ uwalniamy emocje, myślimy o problemie i opukujemy zakończenia meridianów uwalniając traumę z pamięci komórkowej. W ten właśnie sposób w pełni wykorzystujemy możliwości zarówno energii jak i umysłu i ciała.
Procedura EFT polega na opukiwaniu palcami (fala wibracyjna) wybranych punktów, jednocześnie koncentrując się na problemie z którym pracujemy. Ta synchronizacja pozwala na przywrócenie harmonii oraz na odwołaniu „alarmu’ w naszym układzie limbicznym.
Punty EFT odpowiadają poszczególnym zakończeniom meriadianów, z którymi połączone są zarówno narządy jak i emocje .
Coraz częściej EFT trafia na treningi, do szatni i na szkolenia dla trenerów chcących zwięk-szyć swoją efektywność . Technika EFT może stanowić doskonałe uzupełnienie treningu psy-chologicznego i mentalnego, ponieważ obszar jego działania ma wpływ na wiele aspektów życia zawodnika, które w sposób oczywisty wypływają na progres w treningach oraz osiągane wyniki.
[1] http://idn.org.pl/Lodz/Mken/Mken%202001/Referaty%202001/33.pdf
[2] F. Wesołowski, Zasady muzyki, Kraków 1986, s. 9
[3] https://believeperform.com/performance/the-power-of-sound/
[4] M. Kierył, Leczenie jak z nut, „Charaktery nr 3 (206)” 2014, s. 47
[5] B. Romanowska, Muzykoterapia Dogłębna – Komórkowa, Studio Astropsychologii Białystok 2017, str. 23-24
[1] DUTRA, Luiz Henrique de Araújo. Claude Bernard e o determinismo mental. Nat. hum. [online]. 2003, vol.5, n.2 [citado 2018-0-19], pp. 351-391. Disponível em: <http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1517-24302003000200003&lng=pt&nrm=iso>. ISSN 1517-2430
[2] published online October 8, 2010; DOI: 10.3171/2010.8.JNS10400.
[3] McLeod, S. A. (2013). Pavlov’s dogs. Retrieved from www.simplypsychology.org/pavlov.html
[4] http://www.fizjologia.wl.cm.uj.edu.pl/historia z dnia 30.04.2018
[5] A. Gillanders, Refleksologia w leczeniu bólów kręgosłupa, Bis Warszawa 2005, s. 7
[6] W. Budzanowska-Bratko, Praktyczna refleksologia drogą do zdrowia, Kopia Lublin 2008, s. 8
[7] http://neurorefleksologia.eu/pl/neuro/neurorefleksologia-ciala, z dnia 13.04.2018
[8] O. Marjan, Medycyna Alternatywna w Sporcie, Wydawnictwo KOS , 2011 str. 98-99
[9] http://refleksologia.com/o-refleksologii/co-to-jest-refleksologia/ z dnia 23.04.2018
[10] P. Aguilar Cassara i A. Roca, Multireflexology Dien Chan, Multireflex, Barcelona 2014, s. 1
[11] http://refleksoterapia.net/o-refleksologii/ z dnia 26.04.2018
[12] T. Błaszczyk, Nowa akupunktura czaszki doktora Yamamoto(YNSA), Zakład Doświadczalny Roślin Leczniczych, Hamm Niemcy 2010, s. 157
[13] H. Marquardt, Podręcznik refleksoterapii stóp, Galaktyka Łódź 2012, s. 5
[14] D. C. Byers ,Lepsze zdrowie z refleksologią stóp oryginalna metoda Ingham, Kopia Lublin 2001, s. 12-13
[15] D. Whichello Brown, Refleksologia dłoni, Klub dla Ciebie Warszawa 2006, str. 14
[16] J.R. Worsley, Rozmowy o akupunkturze, Krajowa Agencja Wdawnicza Katowice, 1986, str.64
[17] F. Barbasiewicz, Klawiterapia, Centrum Klawiterapii, Strzyżeniówka 2017, str.51
[18] http://www.klawiterapia.com/pl/uzasadnienie/serwis-klawiterapia-com z dnia 21.04.2018
[19] F. Barbasiewicz, Klawiterapia, Centrum Klawiterapii, Strzyżeniówka 2017, str. 65
[20] Dr P. Carrington, Opukiwanie meridianów, Studio Astopsychologii 2014, str. 43
[21] M. Kruczek-Schumacher, Podręcznik EFT, KOS 2010, str. 13
[22] J. Chełmicka, Księga EFT, Instytut EFT 2013 str. 29
